Türkiye’nin 1 milyon kilometrekarelik hava sahasında bulunan 55 havalimanının uçuş trafiği, Esenboğa’da bulunan Hava trafik kontrol merkezinde yönlendiriliyor. Merkezden hava trafiğini sağlayan kontrolörler, pilotların adeta gözü kulağı oluyor.
Türkiye’de bir çok kişi bu mesleği 15 Temmuz hain darbe girişimin ardından duydu. Darbe girişimin yaşandığı gece hava kontrolörleri önemli bir görev üstlenmiş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Marmaris’ten İstanbul’a olan yolculuğundaki hava trafiğini yönlendirerek Erdoğan’ın uçağının güvenli bir şekilde havalimanına inişini sağlamışlardı. Üst düzey disiplinle çalışan Kontrolörler, günlük binlerce uçuş trafiğini yönetiyor. Gökyüzünün adeta trafik polisleri gibi çalışan Kontrolörler, pilotların gözü kulağı oluyor.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi( DHMİ) Genel Müdürlüğüne bağlı Hava Trafik Kontrol Merkezi (HTKM) hava trafik hizmetlerinin önemli bir bölümünü yürütüyor. 2015 yılında hizmete giren merkez, 300 dekarlık bir arazi üzerinde, 42 bin metrekarelik kapalı alana sahip. Merkezde, 1 milyon kilometrekarelik hava sahasında 55 havalimanına iniş kalkış yapan hava araçlarına ve Türkiye’nin hava sahasını transit kullanan hava araçlarına 7/24 ve her türlü meteorolojik koşulda hava trafik kontrol hizmeti veriliyor. 2019 yılında merkezden kontrol edilen günlük uçuş ortalamasının 4 bin 500 olduğu dikkate alındığında; Hava araçlarının birbirleri ve her türlü doğal veya insan yapımı manialar ile çarpışmadan uçmasını sağlamak diye tanımlanabilecek hava trafik kontrol hizmetinin önemi daha iyi anlaşılıyor.
Sivil hava trafiğinin yanı sıra askeri hava araçlarının faaliyetlerinin koordinasyonu da bu merkezden destekleniyor. Hava Trafik Kontrol Merkezi (HTKM) de aynı zamanda havacılar için ikaz mesajları denilebilecek ’NOTAM’ların hazırlandığı ve dünyaya dağıtımının yapıldığı ’Uluslararası NOTAM Ofisi’, tüm uçuşların plan ve izinlerinin takip edildiği Uçuş Bilgi Merkezide yer alıyor. Merkez, hava aracı kazalarına yönelik uydu tabanlı hava kurtarma koordinasyon ünitesini de bünyesinde barındırırken tesisin yüksek donanımlı teknolojisi ve altyapısı dikkat çekiyor.
Türkiye ve KKTC’de kurulmuş 26 adet radar ve 51 adet hava-yer haberleşme istasyonu 7/24 hizmet veriyor. Bu istasyonlardan gelen bilgilerin iletilmesi için hem karasal hem de uydu üzerinden erişim sağlanan büyük çaplı, yüksek hız ve kapasiteye sahip bir network kullanılıyor. Radar, hava-yer ve yer-yer havacılık bilgileri, HTKM radar ve haberleşme merkezlerinde işlenerek hava trafik kontrol ve havacılık bilgi yönetimi hizmetlerinin emniyetle sürdürülmesi amacıyla kullanılıyor.
(Mevlüt Hasgül - Hülya Keklik - Bayram Türüdü/İHA)
Kaynak: İHA