Eti Alüminyum, halihazırda sadece ABD, Çin, Almanya ve Macaristan gibi ülkelerde üretilebilen;’Şeffaf Zırhı’ Türkiye’de üretmeye başladı. Türk mühendislerinin imza attığı bu başarı savaş gemileri, uçaklar, zırhlı araçlar ve füzelerde kullanılan ‘özel alümina’ sıkıntısını da giderecek.
Türkiye’yi savunma sanayinde devler ligine sokacak gelişme, Eti Alüminyum’dan geldi.
Ekonomi basınının temsilcilerini Seydişehir’de ağırlayan Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, yatırımdan istihdama, Ar-Ge’den savunmaya kadar birçok konuda önemli açıklamalar yaptı.
Eti Alüminyum’un 2005 yılında özelleştirilerek Cengiz Holding bünyesine geçtikten sonra 540 milyon dolar yatırım yaparak bir başarı hikayesi yazdığını anlatan Arkan, Türk mühendisleri tarafından geliştirilen ve 560 milyon dolarlık yatırımın kapısını açan kapasite artırımı ve özel alüminyum hidroksit ve alümina adlı ürünün Türk savunma sanayinde devrim niteliğinde olduğunu söyledi.
‘Özel alümina’yı halihazırda sadece ABD, Almanya, Çin ve Rusya’nın üretebildiğini ifade eden Arkan, “Stratejik ürünlerde kimse teknoloji paylaşmıyor. Bu nedenle her ülke kendisi geliştirmek zorunda. ‘Şeffaf Zırh’ın hammaddesi olan özel alümina çok değerli ve temini zor olduğu için paranız olsa da istediğiniz kadar alamıyorsunuz. Bu ürünün geliştirilmesiyle birlikte yerli tank, yerli uçak, yerli otomobil, savaş gemisi, füze gibi çok önemli savunma sanayi araçlarının yapımında gerekli olan bir maddede sıkıntıyı aşmış olduk. Ayrıca Eti Alüminyum yaptığı Ar-Ge çalışmaları sonucu alevlenme geciktirici (özel ATH) ile kablo kompound ve özel kompozitlerin en önemli girdisini üretmeye başlamasıyla geçen yıl Avrupa bu ürüne zam yapamadı. Bütün dünya Türkiye’nin pazarda ne yapacağını ve fiyatı nerede tutacağını merak ediyor” dedi.
"Bin 100 kişiye doğrudan istihdam"
Eti Alüminyum özelleştirildikten sonra yapılan 540 milyon dolarlık yatırım ve planlanan 560 milyon dolarlık yatırımla toplam yatırım miktarının 1 milyar 100 milyon dolara ulaşacağını söyleyen Mehmet Arkan, “Tesislerde şu anda 2 binin üzerinde çalışanımız var. Yeni yatırım tamamlandığında 1100 kişi daha istihdam ederek 3100 kişiye ulaşacağız. Dolaylı istihdamla birlikte en az 15 bin kişiye iş imkânı sağlayacağız. Eti Alüminyum 250 milyon dolarlık alüminyum ithalatının önüne geçiyor. Demek ki 10 yılda ortalama 2.5 milyar dolar ithalatı önlemişiz. Yeni yatırımla yılda 550 milyon dolarlık ithalatı önleyeceğiz. Türkiye’nin ithalata fren yaptıracak yatırımlar yapması gerekiyor” diye konuştu.
“Yangından ölümler azalacak”
Eti Alüminyum Ar-Ge mühendisleri tarafından geliştirilen ve ATH adı verilen yanmayı geciktirici ürün ise hem sanayide hem savunmada taşları yerinden oynatacak. Arkan, “Özellikle 20’nci yüzyılın ikinci yarısında dünya ekonomisine önemli ölçekte pazar payı ile giren polimer ve kompozit ürünler binalarda kullanıldıkça yangınlar da arttı. 1975 yılında 17 dakika olan yangından kaçış süreci günümüzde 3 dakikaya kadar indi. Eti Alüminyum tarafından geliştirilen ATH, elektrik kablo izolasyonunda, mutfak tezgahlarında, banyo malzemelerinde, cephe kaplamada alüminyum kompozit panellerinde, izolasyon malzemesi olarak yanmaz akustik süngerlerde ve doğalgaz borularının izolasyonunda, dekoratif bina iç mimarisinde, çatı kaplama membranlarında, zemin kaplama ve laminantlarda kullanılacak ve alevlenme süresini 3 kat azaltacak. Böylece 3 dakikaya inen yangından kaçış süresi de yaklaşık 3 kata çıkmış olacak” şeklinde konuştu.
"Türk askerine yanmayan elbise"
ATH’nin EtiFine markasıyla otomotiv, uçak ve tren sektöründe iç döşemelerin yanı sıra yanmaz halı üretiminde de kullanılacağını ifade eden Arkan, “ATH yanmaz askeri elbise üretiminde de kullanılabilecek. Olayı kaynağında çözmek için binalarda kullanılan malzemelerin yanmaz olması ya da bileşiminde yanmayı geciktirici sistemlerin kullanılması gerekmektedir. Alev geciktirici ATH kullanılması yangın sırasında çıkan ısının emilmesini sağlayarak yangından kaçış süresini uzatmakta, aynı zamanda açığa çıkardığı su buharı ile yangın sırasında açığa çıkan zehirli ve boğucu gazların bastırılmasını sağlamaktadır. İnsan sağlığı ve çevreye duyarlı ATH, herhangi bir toksik ve zararlı madde içermemektedir. Bu kapsamda çıkarılacak yönetmelik ve mevzuatlarla gerek halkın, gerekse de özellikle inşaat sektörüne malzeme sağlayan sektörlerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir” açıklamasını yaptı.
EtiAlu markalı ürünlerin ise sıcaklığa ve aşınmaya dayanıklı çimento üretiminde, mutfak ve yemek takımlarında, zırhlı askeri araçlarda, kurşun geçirmez camlar gibi sanayinin değişik alanlarında kullanılacağını sözlerine ekleyen Arkan, “Televizyon ve telefon ekranlarında, ampullerde, fren balatalarında ve güneş enerjisi panellerinde de bu ürün kullanılacak. Ampuller daha dayanıklı olacak, televizyon ekranı yüksek ısıdan zarar görmeyecek” dedi.
"İhtiyacın iki katı üretim yapılacak"
Türk mühendisleri tarafından geliştirilen iki stratejik ürünün Türkiye’nin ihtiyacından iki kat fazla üretileceğini de anlatan Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, üretimin geri kalanının ise ihraç edileceğini söyledi.
Eti Alüminyum’da neler yapıldı?
"Atık gazda AB’ye fark attı"
Seydişehir Entegre Tesisleri’nin gaz salınımı için özelleştirme sonrasında 15 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu yatırım sonrasında AB normları gaz salınım değerlerinin altında bir seviyeye ulaşıldı.
"140 bin ağaç dikildi"
Özelleştikten sonra neredeyse baştan yaratılan Eti Alüminyum Seydişehir Tesisleri, sadece teknik olarak değil, çevresel olarak da yenilendi. Tesisin 2.5 milyon metrekarelik alanına bu zamana kadar özellikle sera gazlarını azaltıcı ceviz ağacı, kavak ağacı, karaçam ve akasya olmak üzere toplam 140 bin adetten fazla ağaç dikildi ve 400 bin adet daha ağaçlandırma çalışmaları devam etmekte.
"İki saatlik korkuya 221 milyon dolar"
Tesisin özelleştirildiği 2005 yılında acil yapılması gerekenler gözden geçirildiğinde, tesislere yenileme yatırımı yapılmaması nedeniyle tesisin her an durabileceği tespit edildi. Özellikle elektrolizhanelerdeki hücrelerin 2 saatlik durmasıyla elektroliz hücreleri donacağı için sistem 4 yıllık kapanma süreciyle karşı karşıya kalacaktı. Bu nedenle sadece elektrolizhane için 221 milyon dolarlık yatırım yapıldı.
Metal kalitesinde minimum yüzde 99.8 saflıkta alüminyum üretme becerisine sahip, SAMİ teknolojisi ile projelendirilip montajı tamamlanan Avrupa’nın en yeni alüminyum elektrolizhanesi ise, çevre emisyonları açısından da Avrupa Birliği standartlarında.
"Fuel Oil’e 70 milyon dolar gitmeyecek"
Tesislerde kullanılan kükürt ve SO2 oranı yüksek 6 nolu Fuel-Oil’in çevreye daha fazla zarar vermemesi için 5 milyon dolar yatırımla doğalgaz dönüşümü gerçekleştirildi. 2008 yılından sonra tesislerde doğalgaz kullanılmaya başlandı. Yerli kömürün de devreye girmesiyle birlikte yılda 70 milyon dolarlık yakıt tutarının Türkiye’de kalması sağlandı.
(iha)