12. Arama-Üretim Sektörü İstişare Toplantısı’nda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Son 18 yılda yeni keşiflerle birlikte 321 milyon varil ham petrol ve 11,8 milyar metreküp doğal gaz üretimi gerçekleştirdik” dedi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Covid-19 tedbirleri kapsamında video konferans yöntemiyle gerçekleşen 12. Arama-Üretim Sektörü İstişare Toplantısı’na katıldı. Programın açılış konuşmasında hem Karadeniz’de hem de Akdeniz’de keşiflerin devam edeceğini dile getiren Bakan Dönmez, “Sakarya Gaz Sahası keşfi sonrası pek çok ülke kendi karasularında arama ve sondaj yapmamızı istedi. Şu anda önceliğimiz yurt içi olduğu için bu teklifleri geri çevirdik” ifadelerini kullandı. Dönmez ayrıca, son 18 yılda petrol arama ve üretim faaliyetlerine 12 milyar dolar yatırım yaptıklarını, 2016 yılında ham petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte 44 kuyu açılırken, 2020’nin ilk 10 ayında 84 kuyu açıldığını kaydetti.

“2016- 2017 DÖNEMİNE GÖRE DENİZ ALANLARINDA SON İKİ YILDA YAPILAN VERİ TOPLAMA FAALİYETLERİNDE YÜZDE 300 ARTIŞ SAĞLADIK”

Türkiye’de faaliyet gösteren kamu ve özel sermayeli arama-üretim şirketlerini buluşturan Arama ve Üretim Sektörü 12. İstişare Toplantısı’na katılmaktan büyük bir memnuniyet duyduğunu belirten Bakan Dönmez, “Son yıllarda petrol arama ve sondajcılığında önemli başarılara imza attık. Özellikle denizlerde yepyeni bir dönemin kapılarını araladık. Fatih sondaj gemimizin keşfettiği 405 milyar metreküplük doğal gaz rezervi, Libya ile imzaladığımız deniz yetki alanlarını belirleyen anlaşma, Kanuni sondaj gemimizin filomuza dahil edilmesi, Yavuz sondaj gemimizin Doğu Akdeniz’de sondaja başlaması gibi bir çırpıda sayacağımız gelişmelerle Türkiye bugün derin deniz arama ve sondajcılığında farklı bir noktaya geldi. Derin deniz aramalarının yüzde 40’ını son iki yılda yaptık. 2016- 2017 dönemine göre deniz alanlarında son iki yılda yapılan 3B (üç boyutlu) sismik veri toplama faaliyetlerinde yüzde 43, 2B (iki boyutlu) sismik veri toplama faaliyetlerinde yüzde 300 artış sağladık. Denizlerimizdeki 50 yıllık arama ve sondaj faaliyetlerimizin bu çabanın, uğraşın, emeğin karşılığını Tuna-1 kuyusunda aldık. İnşallah hem Karadeniz’de hem de Akdeniz’de keşiflerimizin devamı gelecek. Ancak burada altını özellikle çizmek istediğim husus, artık bu tür faaliyetleri kendi imkânlarımızla, kendi insan kaynağımızla yapar hale gelmemiz. Çok değil 10 yıl öncesine kadar uluslararası ortaklıklarla yürüttüğümüz bu işlerde bugün yerli üretimin de gücüyle önemli bir know-how, bilgi ve tecrübe kazandık. Sakarya Gaz Sahası keşfi sonrası pek çok ülke kendi karasularında arama ve sondaj yapmamızı istedi.. Şu anda önceliğimiz yurt içi olduğu için bu teklifleri geri çevirdik. Artık yerli derin deniz sondaj ekibimiz ve becerilerimizle küresel bir oyuncu olma yolunda emin adımlarla ilerliyoruz” ifadelerini kullandı.

“SON 18 YILDA 321 MİLYON VARİL HAM PETROL VE 11,8 MİLYAR METREKÜP DOĞAL GAZ ÜRETİMİ GERÇEKLEŞTİRDİK”

Sadece denizlerde değil karada da önemli bir ivme yakalandığını belirten Bakan Dönmez, “Son 18 yılda yeni keşiflerle birlikte 321 milyon varil ham petrol ve 11,8 milyar metreküp doğal gaz üretimi gerçekleştirdik. Bugünün fiyatlarını baz alırsak eğer 14,5 milyar dolarlık yerli ham petrol üretimi, 2,1 milyar dolarlık yerli gaz üretimi gerçekleştirdik. Böylece son 18 yılda toplamda 16,6 milyar dolarlık petrol ve gaz ithalatının önüne geçerek bu alandaki cari açığın kapanmasına katkı sağladık. Öte yandan, günlük ham petrol üretimimiz 1998 yılından sonra ilk defa 60 bin varili geçti. 5 yıllık periyotlara baktığımızda 2010-2015 arası ham petrol üretimimiz 83,6 milyon varil iken, bu rakam 2015-2019 arasında 94 milyon varile yükseldi. Doğal gaz üretimimiz de 2010-2015 arası 2 milyar metreküp iken, bu rakam 2015-2019 3,2 milyar metreküpe yükseldi. 2020 Eylül itibarıyla 9 aylık ham petrol üretimimiz 16,5 milyon varile, doğal gaz üretimimiz ise 354 milyon metreküpe ulaştı. Bir önceki yılın aynı ayıyla karşılaştırdığımızda ham petrol üretimimiz yüzde 6,6 oranında artarken, doğal gaz üretimimiz yüzde 2,8 oranında azaldı. Özellikle doğal gazda pandemi döneminde pek çok fabrikanın üretim kısıntısına gitmesinden dolayı geçen yıla kıyasla bu düşüşü yaşadık. Ancak son aylardaki toparlanmayla birlikte üretimde büyük ihtimalle 2019 rakamlarını yakalayacağız. Elbette bu rakamlar Türkiye’nin ihtiyacını karşılamaktan çok uzak. Ancak üzerinde her zaman durduğumuz bir nokta var ki o da rezervin az ya da çok olmasından öte bu rezervlerin üretilebilir hale gelmesi ve ülke ekonomisine kazandırılmasıdır. Bulduğumuz her bir rezerv cari açığımızın nispeten de olsa düşüşünü sağlamaktadır. Az ya da çok demeden nerede ne varsa bulmaya, üretmeye devam edeceğiz. İnanıyorum ki bu inanç ve azim bizlere yeni Tuna-1’lerin kapısını aralayacaktır” şeklinde konuştu.

“2020’NİN İLK 10 AYINDA 84 KUYU AÇILDI”

“Son 18 yılda petrol arama ve üretim faaliyetlerine 12 milyar dolar yatırım yaptık” diyen Bakan Fatih Dönmez, konuşmasına şöyle devam etti:

“Bu yatırımların yüzde 57’si Türkiye Petrolleri, yüzde 43’ü ise yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından yapıldı. 2020 Ekim sonu itibarıyla 27’si yerli, 12’si yabancı toplam 39 şirket arama-üretim faaliyetinde bulundu. Covid-19 salgını nedeniyle petrol sektörümüz de bu süreçten etkilendi. Şirketlerimiz yine de sahadaki çalışmalarına azami ölçüde devam ettiler. 2020’de petrol fiyatları eksi değerlere kadar düştü. Buna mukabil petrolün yoğun olarak kullanıldığı sektörler de pandemi nedeniyle duraklama dönemine girdi. Yine de yaşanan tüm bu olumsuzluklara rağmen 2016 yılında ham petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte 44 kuyu açılırken, 2020’nin ilk 10 ayında 84 kuyu açıldı. Toplamda 201 bin 728 metre sondaj yaptık. Yılsonu itibarıyla bu rakamın daha da artmasını bekliyoruz. 2020 yılı Eylül ayı sonu itibarıyla kara ve deniz alanlarında toplam 5 bin 182 kilometre 2B ve 2 bin 174 kilometrekare 3B sismik etüt çalışması gerçekleştirdik. Yeni teknolojilerin ve yöntemlerin devreye alınmasıyla mevcut ham petrol üretim sahalarımızdaki üretilebilirlik oranını yüzde 19’lardan daha yukarı seviyelere çıkartmayı hedefliyoruz. 2020’nin başından bugüne kadar 322’si arama, 160’ı işletme ruhsatı olmak üzere toplam 482 petrol ruhsatı verildi. Bu son 5 yılda ulaşılan en yüksek sayı oldu. 2019 yılında 459, 2018 yılında 360, 2017 yılında 325, 2016 yılında ise 307 adet petrol arama ve işletme ruhsatı düzenlendi. Salgına rağmen sektörün arama ve üretim noktasında bir üst seviyeye çıkma gayreti salgın sonrası için de ümit vaat ediyor. Devlet hissesi gelirlerinde de 2019 yılında yaklaşık 1 milyar TL gelir elde ederek bugüne kadarki en yüksek meblağa ulaştık.”

“MART, NİSAN, MAYIS 2020 DÖNEMLERİNE AİT DEVLET HİSSESİ BEYAN SÜRELERİ VE ÖDEMELERİNİ 3’ER AY SÜREYLE ERTELEDİK”

Sektörün daha rahat hareket edebilmesi için bir dizi tedbirin geçtiğimiz aylarda devreye alındığını hatırlatan Bakan Dönmez, “Covid-19’dan dolayı şirketlerin 42 arama ruhsatındaki, 28 kuyu, 480 km 2B, 200 kilometrekare 3B sismik veri toplama, 960 istasyon gravite veri toplama ve 30 istasyon rezistivite ölçümü taahhütlerinin yerine getirilme sürelerini 6 ay süreyle erteledik. Sektörümüzün devlet hisselerinin ertelenmesi yönünde de talepleri olmuştu. Bizler de bu isteği karşılıksız bırakmadık ve Mart, Nisan, Mayıs 2020 dönemlerine ait devlet hissesi beyan süreleri ve ödemelerini 3’er ay süreyle erteledik” diye konuştu.

“SEKTÖRÜMÜZÜN HER KONUDAKİ ÖNERİ VE TALEPLERİNE AÇIĞIZ”

Sektör ile sürekli iletişim arzusunda olduklarının altını çizen Dönmez, “Sokağa çıkma kısıtlamalarına ilişkin İçişleri Bakanlığımız ile yaptığımız görüşmeler neticesinde petrol arama ve üretim sektörünü kısıtlamaların dışında tutarak arama ve üretim faaliyetlerinin aksamadan devam etmesini sağladık. Sektörümüzün her konudaki öneri ve taleplerine açığız. Bizler bu konuda üzerimize düşeni yerine getirmek için sektörle sürekli iletişim arzusundayız. Petrol arama ve üretim sektörünün uygulamada yaşamış olduğu sorunları dinlemek ve çözüm önerilerini istişare etmek için PETFORM ile istişare toplantıları yaptık. 6491 Sayılı Türk Petrol Kanunu uygulamalarından doğan sorunların ve aksaklıkların giderilmesi için görüş alışverişinde bulunduk. Bu doğrultuda arama ruhsatı başvuru süreçleri ve işletme ruhsat sürelerinin ilanları, kamulaştırma ile ilgili talepler, teşvikler, çalışma saatleri, gece çalışma yapılabilmesi, işçi çalışmaları, ÇED ve diğer kurumlardaki izin süreçlerinin hızlanması, yerli doğal gaz alım garantisi konularındaki taleplerinizin değerlendirildiğini bildirmek isterim” diyerek sözlerini sonlandırdı.

(Yunus Emre Kartal/İHA)

Kaynak: İHA